سگها بهترین دوست و همراه وفادار انسانها هستند. این موجودات از نظر احساسی جایگاه ویژهای در میان حیوانات خانگی دارند و در درک احساسات صاحبشان بسیار باهوش هستند.
بسیاری از صاحبان سگها میگویند که حیوانشان در لحظات ناراحتی، استرس یا شادی، رفتاری متفاوت از خود نشان میدهد، گویی دقیقاً میداند صاحبش چه احساسی دارد.
اما سؤال اینجاست: آیا این فقط تصادف است یا واقعاً سگها میتوانند احساسات صاحبشان را درک کنند؟
پژوهشهای متعددی نشان دادهاند که سگها قادر به درک احساسات انسانها هستند و میتوانند از روی لحن صدا، حالت چهره، بو و رفتار، وضعیت روحی صاحبشان را تشخیص دهند. این ویژگی یکی از دلایل اصلی محبوبیت و پیوند عمیق بین سگ و انسان است.
در این مقاله در وبسایت پت پارسیان به برسسی کامل این موضوع میپردازیم.
سگها چگونه احساسات صاحبشان را درک میکنند؟
درک احساسات انسان در سگها به مجموعهای از تواناییهای حسی، شناختی و عاطفی مربوط میشود. آنها نهتنها به نشانههای ظاهری توجه میکنند، بلکه میتوانند تغییرات شیمیایی بدن و حتی رفتارهای غیرکلامی را نیز تحلیل کنند.
حس بویایی قوی و تشخیص تغییرات شیمیایی
حس بویایی سگها ۴۰ برابر قویتر از انسان است. آنها میتوانند تفاوتهای جزئی در بوی بدن را که بر اثر تغییرات احساسی ایجاد میشود، تشخیص دهند.
برای مثال، زمانی که انسان دچار اضطراب، ترس یا استرس میشود، بدنش مقدار بیشتری از هورمون کورتیزول ترشح میکند. سگها میتوانند این تغییرات شیمیایی را از طریق بوی بدن یا حتی عرق انسان احساس کنند.
مشاهده حالات چهره و زبان بدن
پژوهشها نشان دادهاند سگها میتوانند از طریق ترکیب حالت چهره، لحن صدا و زبان بدن، حالت احساسی انسان را تشخیص دهند. برای مثال، لبخند را با شادی و اخم را با عصبانیت مرتبط میدانند.
ارتباط عاطفی مبتنی بر هورمون اکسیتوسین
یکی از جذابترین یافتههای علمی درباره رابطه انسان و سگ، نقش هورمون اکسیتوسین است؛ هورمونی که در ایجاد حس اعتماد و وابستگی نقش دارد.
تحقیقات نشان دادهاند زمانی که انسان به سگ خود نگاه میکند یا او را نوازش میکند، هر دو بدنشان اکسیتوسین ترشح میکند، دقیقاً همان واکنشی که بین مادر و فرزند اتفاق میافتد.
این ارتباط شیمیایی باعث میشود سگها بتوانند احساسات صاحب خود را نهتنها تشخیص دهند بلکه با آن همدلی کنند.
واکنش به لحن صدا
سگها به لحن صدا حتی بیشتر از کلمات اهمیت میدهند.
صدای آرام و مهربان به آنها حس امنیت میدهد، در حالی که صدای بلند یا عصبی میتواند اضطراب و استرس ایجاد کند.
اسکنهای MRI از مغز سگها نشان داده که آنها دارای ناحیهای در مغز برای پردازش احساسات در صدا هستند. بنابراین سگها میفهمند که شما خوشحالید، ناراحتید یا مضطرب، حتی اگر کلماتتان چیز دیگری بگویند.
حافظه رفتاری و یادگیری تجربی
سگها از طریق تکرار و تجربه یاد میگیرند که هر رفتار یا حالت شما به چه احساسی مربوط است.
برای مثال، اگر همیشه قبل از خروج از خانه چهرهای جدی دارید، سگتان یاد میگیرد که این لحظه برابر است با تنها ماندن، و ممکن است غمگین یا مضطرب شود.
به مرور، سگ شما میتواند از رفتار روزمرهتان احساساتتان را پیشبینی کند.
آیا سگها احساسات مثبت و منفی را از هم تشخیص میدهند؟
پژوهشها نشان داده است که، سگها میتوانند تفاوت بین احساسات مثبت (مثل شادی و محبت) و احساسات منفی (مثل خشم یا ترس) را درک کنند. این توانایی تنها ناشی از مشاهدهی رفتار یا صدا نیست، بلکه به ترکیبی از درک حسی، حافظهی رفتاری و همدلی ذاتی مربوط میشود.
وقتی صاحب در وضعیت روحی مثبت قرار دارد، مانند شادی، رضایت یا هیجان، سگ معمولاً واکنشهایی چون تکان دادن دم، تماس چشمی طولانی، بالا آوردن گوشها و رفتار بازیگوشانه از خود نشان میدهد. در چنین شرایطی، حیوان تمایل بیشتری به تعامل، بازی و نزدیک شدن دارد و حتی حرکات چهرهاش شادتر و سرزندهتر به نظر میرسد.
در مقابل، زمانی که احساسات منفی مانند ناراحتی، خشم یا اضطراب در انسان وجود دارد، سگ بهوضوح واکنش متفاوتی نشان میدهد. در این حالت، اغلب گوشها را پایین میآورد، از تماس مستقیم چشم پرهیز میکند، دم را بین پاها جمع کرده یا در سکوت در کنار صاحب خود مینشیند.
این واکنش نه از روی ترس صرف، بلکه نوعی همدلی و همراهی عاطفی است؛ گویی سگ سعی دارد با سکوت و حضور آرامشبخش، حس امنیت ایجاد کند.
انتقال احساسات بین انسان و سگ
مطالعات نشان میدهد سگها دچار «انتقال هیجانی» میشوند؛ یعنی احساسات صاحبشان را بازتاب میدهند.
در واقع، سگها مانند آینه، وضعیت عاطفی انسان را منعکس میکنند. زمانی که شما مضطرب، غمگین یا خسته هستید، بدن شما هورمونهایی مانند کورتیزول ترشح میکند و رفتار، لحن صدا و حرکاتتان تغییر میکند. سگها با حس بویایی قوی، تغییرات شیمیایی بدن را تشخیص میدهند و از طریق مشاهدهی رفتار و صدا، حالت روحی شما را درک میکنند. در نتیجه، خودشان نیز واکنشی مشابه نشان میدهند، ممکن است بیقرار شوند، از بازی کردن خودداری کنند یا حتی گوشهگیر شوند.
کارشناسان رفتارشناسی حیوانات معتقدند صاحبان سگها باید آرامش درونی و کنترل هیجانات را تمرین کنند، زیرا حیوان بهسرعت این حالات را از آنها میآموزد و تقلید میکند. اگر صاحب مضطرب، عصبی یا پرتنش باشد، سگ نیز به همان اندازه مضطرب خواهد شد. برعکس، محیطی آرام و رفتار متعادل باعث ایجاد حس امنیت در حیوان میشود و مشکلات رفتاری مثل پرخاشگری یا بیقراری را کاهش میدهد.
نشانههایی که ثابت میکنند سگ احساسات شما را میفهمد
سگها روشهای مختلفی برای نشان دادن همدلی و درک احساسات انسان دارند، برخی از این واکنشها شامل:
رفتارهای فیزیکی و واکنشی
سگها هنگام ناراحتی صاحبشان معمولاً نزدیک میشوند، سرشان را روی پای او میگذارند یا ساکت در کنارش مینشینند.
تماس چشمی و توجه دائم
تماس چشمی طولانی یکی از نشانههای همدلی در سگهاست. این رفتار باعث افزایش اکسیتوسین در بدن هر دو طرف میشود.
ناله یا لیسیدن دست
در شرایط استرس یا ناراحتی، برخی سگها با لیسیدن یا ناله کردن سعی در آرام کردن صاحب خود دارند، این رفتای شبیه به دلداری دادن میباشد.
تقویت ارتباط احساسی بین انسان و سگ
اگر میخواهید رابطهی عاطفی عمیقتری با سگ خود ایجاد کنید، میتوانید از روشهای زیر کمک بگیرید:
1. برقراری تماس چشمی مثبت
نگاه محبتآمیز و ملایم باعث ترشح اکسیتوسین در بدن هر دو میشود. از نگاه مستقیم و تهدیدآمیز خودداری کنید.
2. نوازش و تماس فیزیکی
لمس آرام و نوازش پشت گوش یا گردن سگ، حس امنیت و تعلق را تقویت میکند.
3. صحبت با لحن مهربان
سگها به لحن صدا واکنش نشان میدهند؛ گفتوگوی آرام و دوستانه حتی بدون معنای خاص میتواند احساس خوبی در آنها ایجاد کند.
4. وقتگذرانی باکیفیت
بازی، پیادهروی و آموزش مشترک، پیوند عاطفی را محکمتر میکند. سگها زمانی که احساس کنند بخشی از زندگی صاحبشان هستند، آرامتر و وفادارتر میشوند.
5. حفظ آرامش در شرایط استرسزا
وقتی صاحب آرام باشد، سگ نیز آرام میماند. در شرایط تنش، با تنفس عمیق، صدای ملایم و حرکات آرام به حیوان نشان دهید که او در امنیت است.
آیا همهی سگها به یک اندازه احساسات انسان را درک میکنند؟
خیر، میزان درک احساسات در سگها به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- نژاد: برخی نژادها مانند پودل، گلدن رتریور و لابرادور دارای هوش هیجانی بالاتری هستند.
- تجربه و تربیت: سگهایی که از تولگی در محیط محبتآمیز رشد کردهاند، ارتباط احساسی قویتری با انسان دارند.
- رابطه با صاحب: هرچه زمان بیشتری با سگ بگذرانید، پیوند عاطفی و درک متقابل بیشتر میشود.
جمعبندی: رابطهای عمیقتر از آنچه تصور میکنیم
درک احساسات انسان توسط سگها فقط یک رفتار غریزی نیست؛ بلکه نتیجهی هزاران سال همزیستی، ارتباط و همدلی میان انسان و سگ است.
سگها از طریق بو، چهره، صدا و رفتار ما میفهمند چه احساسی داریم و مطابق آن واکنش نشان میدهند.
این ارتباط احساسی نهتنها نشاندهندهی هوش هیجانی بالا در سگهاست، بلکه ثابت میکند رابطهی انسان و این حیوان وفادار، فراتر از دوستی ساده است.
سوالات متداول
1. آیا نژادهای کوچک هم مثل نژادهای بزرگ احساسات را درک میکنند؟
بله. تفاوت در میزان همدلی بیشتر به شخصیت و تجربهی سگ مربوط است تا اندازهی بدن. پامرانینها و مالتیزها نیز میتوانند احساسات صاحب خود را بهخوبی درک کنند.
2. آیا سگها احساسات ما را تقلید میکنند؟
بله، پدیدهای به نام «همدلی آینهای» در آنها دیده میشود؛ یعنی اگر صاحب ناراحت باشد، سگ هم بیقرار یا ساکت میشود.
3. آیا سگها میدانند صاحبشان ناراحت است؟
بله. سگها با ترکیبی از بو، چهره، صدا و رفتار متوجه ناراحتی میشوند و معمولاً با نزدیک شدن یا بیصدا کنار صاحب ماندن واکنش نشان میدهند.
4. آیا سگها تهدید یا دشمنی دیگران نسبت به صاحبشان را حس میکنند؟
سگها از روی لحن، تنش رفتاری و بو میتوانند استرس یا تهدید را درک کنند و در موقعیت خطر واکنش محافظتی نشان دهند.
دیدگاهی ثبت نشده است
لطفاً پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: